Gorzki smak wody

„»Pojedziesz do Indii«”. Pierwszą moją reakcją było oszołomienie. A zaraz potem – panika: nic nie wiem o Indiach” – wspominał Ryszard Kapuściński w Podróżach z Herodotem.

Z ogromną radością przedstawiamy Państwu książkę Gorzki smak wody – po raz pierwszy publikowany w formie książkowej zbiór opowieści Ryszarda Kapuścińskiego z tejże podróży do Indii oraz z kolejnych: do Afganistanu i Japonii, które Kapuściński odbył w latach 1956-1957. Tom ubogacają nieznane fotografie z Indii, Japonii i Chin jego autorstwa.

[przeczytaj fragment]

Reportaże te były drukowane tylko raz, w „Sztandarze Młodych” w latach 1956-1958. Kapuściński, gdy je pisał, miał 24-25 lat. Ale był też już sprawnym reporterem, uważnym obserwatorem i po prostu człowiekiem wrażliwym, ciekawym świata i ludzi. Gorzki smak wody to reportaże precyzyjnie skonstruowane, napisane żwawo, ze swadą. W pamięci czytającego na długo pozostają opisy rytuałów pogrzebowych w Benares czy też relacja z dworca Sealdah Station w Kalkucie, ogromnego dworca kolejowego przepełnionego uchodźcami krążącymi od lat między Pakistanem a Indiami. Te teksty pokazują już wyraźnie, w jaką stronę twórczość dojrzałego Kapuścińskiego będzie szła. A rozmowa z człowiekiem, który własną ręką udusił tygrysa znamionuje pióro przyszłego mistrza.

Opowieści z Afganistanu z kolei, gdzie Kapuściński znalazł się przypadkiem (miał wracać z Indii statkiem, ale Kanał Sueski był zablokowany; samolot miał międzylądowanie w Kabulu, gdzie reporter został… aresztowany, bo nie miał wizy) w swym opisie tamtejszej biurokracji zderzonej z miejscową mentalnością są nie tylko dociekliwe, ale też przezabawne.

W tekstach z Japonii poznajemy zaś Kapuścińskiego dojrzałego, który ma ambicje zaglądania pod podszewkę wydarzeń, dogłębnego poznawania kultury i procesów dziejowych, rzucania na szersze tło i tłumaczenia ich czytelnikowi.

Tokio było jedynie przystankiem Kapuścińskiego na drodze do Chin. Z kraju Środka nie ma jednak żadnych opowieści – Kapuściński wrócił stamtąd przytłoczony totalitarnym porządkiem, dał temu wyraz dopiero w Podróżach z Herodotem. W jego archiwum zachowało się kilka unikatowych zdjęć, które zrobił m.in. na Wielkim Murze. W Gorzkim smaku wody publikujemy je po raz pierwszy.

Ryszard Kapuściński, Gorzki smak wody. Indie, Afganistan, Japonia, Chiny. Pierwsze reportaże z wielkiego, dalekiego świata, Oficyna Wydawnicza Kontynenty